Investing.com – Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2025 yılı Nisan ayına ilişkin “Finansal Kesim Dışındaki Firmaların Döviz Varlık ve Yükümlülükleri” raporunu yayımladı. Rapora göre, finansal olmayan firmaların net döviz pozisyon açığı Nisan ayında 171,8 milyar dolar olarak gerçekleşti. Bu rakam, bir önceki ay olan Mart 2025’e kıyasla 11,8 milyar dolarlık bir artışa işaret ediyor.
Söz konusu dönemde firmaların döviz varlıkları 491 milyon dolar azalırken, yükümlülükleri 11,3 milyar dolar arttı. Bu gelişme, döviz pozisyon açığındaki artışın temel nedenlerini oluşturdu. Mart ayında 160 milyar dolar seviyesinde olan açık, Nisan itibarıyla belirgin bir yükseliş gösterdi.
Döviz varlıklarında gerileme, yükümlülüklerde sert artış
Varlık kompozisyonuna bakıldığında, özellikle ihracat alacaklarında 1,1 milyar dolarlık ve türev varlıklarda 2,4 milyar dolarlık düşüş dikkat çekti. Buna karşılık yurt içi bankalarda tutulan döviz mevduatlarında 2,3 milyar dolar, yurt dışına doğrudan sermaye yatırımlarında 662 milyon dolar ve menkul kıymetlerde 43 milyon dolarlık artış kaydedildi. Ancak bu artışlar toplam döviz varlıklarındaki düşüşü dengeleyemedi.
Yükümlülük tarafında ise güçlü bir artış eğilimi gözlendi. Yurt içinden sağlanan nakdi krediler 6,4 milyar dolar, yurt dışından sağlanan nakdi krediler ise 4 milyar dolar arttı. İthalat borçlarında meydana gelen 856 milyon dolarlık artış ve türev yükümlülüklerdeki 10 milyon dolarlık yükselişle birlikte, yükümlülükler toplamda 11,3 milyar dolarlık artış gösterdi. Bu durum, net döviz pozisyonunun negatife yönelmesini destekleyen temel etkenlerden biri oldu.
Vade kompozisyonu: Uzun vadeli kredilerde belirgin yükseliş
Yükümlülüklerin vade dağılımı incelendiğinde, yurt içinden sağlanan kısa vadeli kredilerde 569 milyon dolarlık bir azalma göze çarparken, buna karşın uzun vadeli kredilerde 6,9 milyar dolarlık kayda değer bir artış yaşandı. Yurt dışından sağlanan kredilerde ise hem kısa vadeli (2,3 milyar dolar) hem de uzun vadeli (2,5 milyar dolar) kredilerde artış görüldü.
Bununla beraber, finansal olmayan firmaların kısa vadeli döviz pozisyonları da azaldı. Nisan ayı itibarıyla kısa vadeli döviz varlıkları 136,9 milyar dolar, kısa vadeli yükümlülükleri ise 127,1 milyar dolar olarak kaydedildi. Böylece kısa vadeli net döviz fazlası 9,8 milyar dolar olarak gerçekleşti. Ancak bu rakam, bir önceki aya göre 2,5 milyar dolar azaldı. Kısa vadeli yükümlülüklerin toplam yükümlülükler içerisindeki payı ise %38 seviyesine ulaştı.
